Eitt af því sem listir og vísindi eiga sammerkt er eins konar söfnunarárátta, sem brýst út í samantekt rannsakenda á öllu því sem tilheyrir tilteknu umfjöllunar-eða rannsóknarsviði. Náttúrufræðingar stefna ótrauðir að því að hafa upp á og flokka til hlítar allar dýrategundir sem hrærast á (og undir) jarðskorpunni, stjarneðlisfræðingar sækjast eftir upplýsingum um allar stjörnur og stjörnuþokur alheimsins og erfðafræðingar eru ekki i rónni fyrr en þeir hafa haft upp á genamengi alls lífríkisins. Á vettvangi listanna vilja fræðimenn draga saman og hafa til hliðsjónar gjörvallt ævistarf listamanna; sérhvert pappirssnifsi frá hendi myndlistarmanna, allar tónsmíðar tónskálda, öll handrit rithöfunda.

Undirliggjandi þessari upplýsingasöfnun er sú fullvissa býsna margra að einungis „sagan öll“ tryggi endanlegan sannleika um það sem er til rannsóknar. En þeir eru til sem halda því fram að þennan sannleika sé ekki endilega að finna í endanlegu samsafni tegunda eða hluta, heldur nægi mönnum vel valið úrtak til úrvinnslu. Til að mynda hafa brautryðjendur í gerð og túlkun skoðanakannanna sérhæft sig í að draga stórar ályktanir af vel völdum úrtökum. En uppsöfnuð þekkingin er eftir sem áður af hinu góða, hvernig sem menn kjósa að vinna úr henni.

Í rauninni eru tilraunir til að hafa upp á „sögunni allri“ dæmdar til að mistakast, því engin rannsókn getur  nokkurn tímann verið endanleg eða tekið af öll tvímæli.

Samt sem áður hefur löngunin til að gera slíkar tilraunir og framkvæma slíkar rannsóknir verið listamönnum sem fræðimönnum meiri aflgjafi en flest annað. Hvergi hefur þeim mistekist betur – „failed better“, svo notað sé orðalag Samuels Beckett – en í viðleitninni til að ná utan um allt sem er.

Í sjónlistum hefur meira að segja orðið til eins konar „fagurfræði uppsöfnunar“, þar sem áhrifamáttur listaverka og um leið listræn gæði eru mæld eftir því hversu mikið listamaðurinn kemst yfir að skrásetja. Af praktískum ástæðum eru það helst listamenn með áhuga á ljósmyndum sem ástundað hafa uppsöfnunarmyndlist af þessu tagi. Hún er ein helsta forsenda konseptmyndlistarinnar, sjá t.d. verksmiðjuturnana sem Berndt og Hilla Becher ljósmynduðu um gjörvallt Þýskaland á sjöunda áratugnum. Uppsöfnunarmyndlistin kemur einnig við sögu popplistar, gott dæmi eru málverk Andys Warhol og ljósmyndir Eds Ruscha af hverju einasta húsi við Sunset Strip, aðalgötuna í Los Angeles, sem er öðrum þræði tilraun til skrásetningar á þreyttum „glamúr“ bandarísku kvikmyndaborgarinnar.

Fagurfræði uppsöfnunar á sér einn mikilhæfan talsmann á Íslandi. Á níunda áratugnum réði þýsk-svissneski myndlistarmaðurinn Dieter Roth ungan íslenskan ljósmyndara til að taka myndir af öllum húsum í Reykjavík.

Um Verkefnið

Hugmyndin af verkefninu kviknaði í byrjun árs 2015 þegar við í Ljósop ákváðum að gera lítið verkefni fyrir Safnahelgi í Reykjanesbæ. Í fyrstu var markið sett á 5-10 andlitsmyndir af flottum karakterum, og seint í janúar byrjuðum við að prufumynda og þróa stílinn, þeas. vinnsluna á myndunum. Á Safnahelgi í mars síðastliðinn sýndum við svo afraksturinn, um 20 myndir, og mynduðum auk þess gesti sem komu við á sýningunni sem haldin var í húsnæði félagsins í Reykjanesbæ.

Okkur var fljótlega ljóst að þetta væri verkefni sem gæti náð langt. Við ákvaðum uppúr Safnahelgi að taka þetta skrefinu lengra og reyna að fá til okkar í myndatöku mun stærri hóp af fólki, svona sneiðmynd af öllum íbúum Reykjanesbæjar. Eftir það stækkaði verkefnið óðum og innan skamms vorum við komin með yfir 500 andlit.

Þáttaka bæjarbúa tók aldeilis kipp eftir að það varð ljóst að Andlit Bæjarins yrði ljósanætursýningin í ár. Á síðasta opna húsi þar sem fólki bauðst að koma í myndatöku mynduðum við yfir 160 manns. Margir urðu þó frá að hverfa, en verkefninu verður haldið áfram í haust og vetur. Auk þess höfum við heimsótt bæði Nesvelli og Hæfingarstöðina og myndað starfsfólk og vistmenn þessara staða þar sem það hefur ekki haft kost á því að koma til okkar.

Ljósanætursýningin er svo fjármögnuð með styrkjum frá stofnunum og fyrirtækjum í Reykjanesbæ auk ágróða af sölu myndanna á heimasíðu verkefnisins. Við viljum sérstaklega þakka Uppbyggingarsjóði, Listasafni Reykjanesbæjar, Fríhöfninni og Merkingu ehf, sem sá um prentun á þeim 300 myndum sem eru til sýnis.

Um Ljósop

Ljósop, félag áhugaljósmyndara á Suðurnesjum var formlega stofnað árið 2006. Félagsmenn eru ca. 20 talsins, og hittast þeir vikulega í húsnæði félagsins í Vatnsnesi, gamla byggðarsafni Reykjanesbæjar. Félagið er með styrktarsamning við Menningarsvið Reykjanesbæjar og fær þaðan árlegan styrk
og skuldbindur sig í staðinn til að halda ljósmyndasýningu á Ljósanótt.

Félagsmenn eru margir hverjir lærðir, eða að læra ljósmyndun. Flestir eru með áralanga reynslu af ljósmyndun og reynum við að miðla henni okkar á milli með því að hittast og spjalla, fara í útiferðir og þess háttar. Auk árlegrar ljósanætursýningar gefur félagið út ljósmyndabók með verkum félagsmanna á ári hverju.

Félagið er opið öllum 18 ára og eldri sem hafa áhuga á ljósmyndun. Ársgjald félagsins er 10.000 kr. Nánari upplýsingar um starfsemi félagsins og skráningarform er að finna á heimasíðunni www.ljosop.org